Thơ Cao Bá Quát

Cao Bá Quát: về giữa tử sinh

[...]
Ngoài ra còn có giai thoại khác kể rằng: sau khi bị Nguyễn Bá Nghi bắt, Cao Bá Quát lại được cứu thoát nhờ dân chúng và bạn bè đánh tráo tù nhân. Cao Bá Quát cùng mẹ già và hai con trai trốn đi được bằng thuyền. Trong cuốn “Cao Chu Thần Thi Tập” do Sa Minh Tạ Thúc Khải tuyển dịch có chép hai bài thơ, ý tứ gần như để tả lại câu chuyện trốn tù này của Cao Bá Quát. Tuy chưa có bằng chứng xác thực, chúng tôi cũng sao chép lại nguyên bài thơ trang 464,465:

TỴ ĐỊA
Phục thử huề gia khứ
Phiêu nhiên mạn bắc hành
Thăng Long phiến vân viễn
Nghĩa Trụ nhất châu khinh
Vô lộ qui hương tỉnh
Phòng nhân thức tánh danh
Xuân Cầu, Đồng Tỉnh khúc
Vị hạ phú nhân tình

Dịch nghĩa:
NƠI Ở LÁNH MÌNH
Lại cũng đem cả gia quyến đi,
lan man nhằm hướng bắc mà đến.
Áng mây Thăng Long đã xa cách,
một thuyền Nghĩa Trụ cũng nhẹ trôi.
Đã không còn đường về quê làng,
lại còn phòng người biết tên tuổi nữa.
Những khúc hát ở làng Xuân Cầu, Đồng Tỉnh,
cũng chưa lúc nào nhàn rỗi để ngâm nga.

PHIẾM NGHĨA TRỤ GIANG
Tà nhật mãn tùng bạc
Biển châu nhiễu trúc phù
Kiều khuynh dư thạch trụ
Thủy trọc đái hà lưu
Thiển chữ liên quyền lộ
Ngưng ba xuất một âu
Khước tư phi điể lạc
Binh các kỷ thời hưu

Dịch nghĩa:
DONG THUYỀN SÔNG NGHĨA TRỤ
Mặt trời đã dọi khắp cả bụi lùm,
mà coi vẫn mỏng manh;
chiếc thuyền thì quanh theo khóm trúc mà nổi trôi.
Cầu đã nghiêng ngả rồi mà cột đá còn trơ đó,
giòng nước đục chảy theo con sông.
Chim cò kia thì cong mình đứng trên vũng cạn,
chim âu nọ thì chìm nổi giữa lớp sóng lừng đừng.
Nhân đó mà nghĩ đến bày chim kia vui vẻ liệng bay mà hiện giờ riêng ta lâm cảnh lửa binh, biết khi nào mới hết.

Nguồn: Blog Tường Vũ Anh Thy