Tưởng nhớ một người cộng sản tiền bối - Hữu Tính

Monday, February 29, 2016


KỶ NIỆM 80 NĂM NGÀY HY SINH CỦA ĐỒNG CHÍ TÔ CHẤN (1936-2016)

_ Hữu Tính _
Hưng Yên địa linh nhân kiệt, đã sinh ra những tài danh nổi tiếng trên các lĩnh vực chính trị (như Nguyễn Văn Linh, Lê Văn Lương...), quân sự (như Nguyễn Thiện Thuật, trung tướng Nguyễn Bình), y học (như Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác), văn học nghệ thuật (như Đoàn Thị Điểm) v.v...

Trong những chiến sỹ cách mạng kiên cường của buổi đầu thành lập Đảng, riêng thôn Xuân Cầu, xã Nghĩa Trụ (Văn Giang) đã có những tên tuổi là niềm tự hào của nhân dân Hưng Yên và nhân dân cả nước. Trong các nhà cách mạng ưu tú ấy, có hai anh em ruột Tô Chấn và Tô Hiệu.

Đồng chí Tô Chấn khi bị đày ra Côn Đảo năm 1930



Đồng chí Tô Chấn, anh ruột của đồng chí Tô Hiệu, sinh năm 1904 trong một gia đình nhà nho nghèo có truyền thống yêu nước tại thôn Xuân Cầu, xã Nghĩa Trụ, huyện Văn Giang. Cụ nội của đồng chí là cụ Tô Ngọc Nữu, đốc học Nam Định. Khi triều đình Huế ký hiệp ước Giáp Thân 1884 gọi là hòa ước, thực chất là hàng ước Patenôtre, đặt nước Việt Nam bị chia làm 3 kỳ dưới sự thống trị của thực dân Pháp, cụ đã phản đối bằng cách từ chức về dạy học. Ông ngoại của đồng chí là cụ Ngô Quang Huy, đốc học Bắc Ninh, người lãnh đạo có uy tín trong phong trào Bãi Sậy (Hưng Yên) do cụ Nguyễn Thiện Thuật (tức Tán Thuật) đứng đầu. Cũng như Nguyễn Thiện Thuật, cụ được vua Hàm Nghi phong chức Tán Tương Quân Vụ, thường được nhân dân gọi là cụ Tán Ngô hay cụ Tán Bắc.

Bà Ngô Thị Lý, mẹ đẻ của đồng chí đã có công lớn trong việc nuôi dưỡng bảo vệ cán bộ thời kỳ hoạt động bí mật trước 1945. Các đồng chí Hoàng Văn Thụ, Hoàng Quốc Việt, Trần Tử Bình, Trần Huy Liệu... thường về Xuân Cầu hoạt động, được bà chăm sóc chu đáo. Năm 2015, bà đã được Chủ tịch Nước truy tặng danh hiệu “Bà mẹ Việt Nam Anh hùng”.

Phát huy truyền thống cao đẹp của gia đình và quê hương, đồng chí tham gia cách mạng từ rất sớm. Từ năm 1925, đồng chí tích cực tham gia hoạt động cách mạng trong các tổ chức yêu nước ở Hà Nội, Sài Gòn và Nam Bộ. Năm 1927, đồng chí tham gia Việt Nam Quốc dân Đảng do Nguyễn Thái Học đứng đầu và trở thành một đảng viên cốt cán, kiên cường, được cử làm Đảng trưởng Kỳ bộ Nam kỳ.


Tháng 10 năm 1930, khởi nghĩa Yên Bái thất bại, Nguyễn Thái Học bị thực dân Pháp xử tử hình, đồng chí được đề cử thay Nguyễn Thái Học và tiến hành mưu sát toàn quyền Đông Dương, vì chúng đang cấu kết để đàn áp phong trào cách mạng. Việc chưa thành thì đồng chí bị thực dân Pháp bắt tại Hà Nội, kết án tử hình, sau đó giảm án xuống chung thân, đày đi Côn Đảo. Giai đoạn những năm 1930 - 1936, trong nhà tù Côn Đảo, đồng chí đã trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Đông Dương. Đồng chí hăng hái tham gia đấu tranh kiên cường, tích cực học tập, trở thành một đảng viên nổi tiếng có kiến thức uyên bác và trí nhớ tuyệt vời về lý luận Mác - Lênin, được anh em rất tín nhiệm. Mùa xuân năm 1936, đồng chí được chi bộ nhà tù bố trí vượt Côn Đảo cùng đồng chí Ngô Gia Tự và một số đồng chí khác, song không may, đều bị hy sinh trên biển.

Đồng chí Tô Chấn cũng là người đã dìu dắt, giác ngộ đồng chí Tô Hiệu và một số thanh niên của làng Xuân Cầu hoạt động cách mạng như các đồng chí: Tô Gĩ (Lê Giản), Tô Quang Đẩu...

Tưởng nhớ Tô Chấn, những đồng chí cùng bị đi đày với Tô Chấn tại Côn Đảo đã tặng câu đối:

"Từ Xuân Cầu chọn hướng đời trai, chí cách mạng Tô hồng trang sử Đảng
Từ Côn Đảo tìm về Đất Mũi, gương hy sinh Chấn động một vùng trời".


Năm 2001, tỉnh ta đã tham gia lễ đón nhận tượng đồng danh nhân cách mạng Tô Chấn do Hội Khoa học lịch sử Việt Nam trao tặng và đặt tại nhà thờ họ Tô (Xuân Cầu, Văn Giang). Có thể nói liệt sỹ Tô Chấn hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ (32 tuổi) nhưng đã có những cống hiến lớn lao cho cách mạng và dân tộc kể cả khi tham gia lãnh đạo Việt Nam Quốc dân Đảng yêu nước cũng như khi trở thành đảng viên cộng sản. Năm 2010, để ghi nhớ công lao to lớn của đồng chí Tô Chấn cũng như góp phần giáo dục thế hệ thanh thiếu niên về truyền thống cách mạng, HĐND tỉnh nhà đã quyết định đặt tên Tô Chấn cho một đường phố tại thành phố Hưng Yên.

Anh Tô Quyết Tiến, cháu ruột Nhà Cách mạng Tô Chấn đứng dưới tấm biển đường phố mang tên ông tại TP Hưng Yên.



Giáo sư, Anh hùng Lao động Vũ Khiêu đã trân trọng sáng tác đại câu đối 124 chữ, mỗi vế 64 chữ tổng kết cuộc đời oanh liệt của nhà cách mạng, liệt sỹ Tô Chấn như sau:

"Gió Xuân Cầu lồng lộng chí nam nhi, Hai chục tuổi lên đường cứu nước. Nào dựng xây tổ chức, Nào giác ngộ đồng bào, Nào mở rộng phong trào, Nào ngược xuôi Nam Bắc cùng nhân dân gắn bó nghĩa tình. Rồi phải buổi sa cơ mắc lưới, chốn lao lung tay xích chân cùm: Khí tiết vẫn sáng ngời trong sắt thép!

Hầm Côn Đảo nấu nung gan chiến sỹ, Hơn sáu năm đối mặt quân thù. Vẫn vững chắc tinh thần, Vẫn đấu tranh bất khuất, Vẫn nâng cao kiến thức, Vẫn rèn luyện ngày đêm, Được Đảng bộ tin giao trọng trách. Cho đến khi vượt biển chìm bè, Dù thể phách sóng vùi gió dập: Hồn thiêng còn toả rộng giữa trời mây".


Mùa xuân Bính Tuất GS Vũ Khiêu kính đề


Nhà báo Hữu Tính
02/02/2016
 ✯✯ 


Nguồn baohungyen.vn.

1 nhận xét:

Anonymous said...[Reply]

http://www.trian.vn/tin-tuc/trang-vang-liet-si-3574/to-chan-nguoi-cong-san-tien-boi-382733

Post a Comment